رضا تقی زاده
کارشناسی ارشد ، متخصص شبکه های مایکروسافت

جامعترین آموزش راه اندازی فایل سرور (File Server) با DFS ویندوز

هدف از راه اندازی یک فایل سرور در حقیقت اینست که کاربران شبکه بتوانند تحت شرایطی که مدیر شبکه تعیین می کند ، فایل ها و اطلاعات خود را در شبکه به شکل متمرکز به اشتراک بگذارند. اگرچه در حالت عادی کاربران می توانند با استفاده از Tab (سر برگ) Sharing در هر پوشه بر روی کامپیوتر خود آن را به راحتی در یک شبکه به اشتراک بگذارند.

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران
سرفصل های این مطلب
  1. گام 1 : بررسی نیازهای کاربران
  2. گام 2 : بررسی حجم هارد دیسک ها
  3. گام 3 : اشتراک گذاری و سطوح دسترسی
    1. بررسی مجوزهای پوشه Administrator
    2. مجوزهای پوشه Accounting
    3. مجوزهای پوشه Public
  4. گام 4 : آموزش نصب DFS در ویندوز سرور
    1. آموزش نصب نقش DFS در ویندوز سرور 2008
  5. گام 5 : تنظیمات DFS بر اساس دومین
    1. معرفی تب های درون ابزار DFS Management
    2. ایجاد یک Namespace ( فضای نام - ریشه ) جدید درون DFS
    3. رونوشت برداری از فضای نام و پوشه ها به کمک DFS یا ( DFS Replication )
    4. در طول failover چه اتفاقی می افتد
    5. سویچینگ بین رونوشت ها در طول Failover
    6. رونوشت برداری از یک فضای نام ( ریشه ) در DFS
    7. رونوشت برداری از پوشه های به اشتراک گذاری شده در شبکه
  6. گام 7 : آموزش قرار دادن Disk Quota
    1. نکاتی در مورد سهمیه بندی دیسک
  7. گام 8 : آموزش استفاده از فایل سرور آفلاین
    1. بررسی ویژگی های Offline Files در ویندوز 7
    2. استفاده از Sync Center و شیوه حل تضادهای آفلاین فایل ها
    3. تنظیم قابلیت آفلاین فایل ها برای پوشه های به اشتراک گذاری شده
    4. معرفی چند پالیسی مهم در مورد آفلاین فایل ها

ولی اجازه دادن به کاربران برای انجام این کار یک اشکال عمده برای مدیر شبکه ایجاد می کند . شما باید خود را به عنوان یک مدیر و طراح شبکه در یک شرکت بزرگ با هزاران کامپیوتر تصور کنید ، حالا فرض کنید که شما این اختیار را به کاربران عادی شبکه می دهید که بتوانند هر پوشه ای را درون کامپیوتر خود بدون هیچ محدودیتی در شبکه به اشتراک بگذارند! در اینصورت شما به عنوان مدیر در شبکه دهها هزار پوشه به اشتراک گذاری شده دارید که دیگر هیچ کنترولی بر روی آنها ندارید و اینجاست که مصیبت واقعی شما در شبکه نمایان می شود؟

بعد از گذشت چند روز کارمندان و کاربران محترم شرکت ، شبکه سازمان را عملا تبدیل به یک اینترنت داخلی با دهها هزار فایل پراستفاده (از قبیل فیلم ، عکس ، mp3 ، ویروس ،....) می کنند!! ( این مورد را در کشور عزیز خودمان تصور کنید و فکر کنید چه اتفاقاتی که در شبکه نخواهد افتاد !؟؟ بعد به ادامه ماجرا بپردازید... ) از این به بعد کاربران عملا وقت شریف اداری خود را تبدیل به اوقات خوش اداری همراه با استفاده از اینترنت داخلی رایگان!!! می کنند و بعد از چند وقت درخواست نصب بازی تحت شبکه هم به شما خواهد رسید .

حالا شما دیگر هر کاری که لازم است ( خواهش ، تهدید ، تطمیع ، نذر و نیاز و ...) انجام دهید. اگر پلیس فدرال آمریکا (FBI) توانست اینترنت را کنترول کند ، شما هم می توانید شبکه شرکت را کنترول کنید. ( البته یک راه اینست که کل شبکه را روی کاربران ببندید و خود را از این همه دردسر راحت کنید !!!) همه این مشکلات به دلیل اینست که ما یک شعار همیشگی را در شبکه فراموش کرده ایم و آن اینکه مدیر ( admin ) هر کاری باید بتواند انجام دهد و کاربر هر کاری نباید بتواند انجام دهد. ( البته این محترمانش بود... ) پس ما برای محقق شدن این شعار حداقل برای مورد به اشتراک گذاری پوشه ها ( و انشاالله در سایر موارد شبکه ) گام به گام مراحل طراحی یک فایل سرور مناسب را توضیح می دهیم باشد که مورد توجه شما قرار بگیرد .

  • نکته : باید توجه کرد که اگر شبکه یک سازمان بر اساس اکتیو دایرکتوری باشد . کاربران عادی شبکه (Domain Users) در حالت عادی نمی توانند پوشه ای را در شبکه به اشتراک بگذارند . ولی ممکن است در یک سازمان لازم باشد به کاربران فنی آن سازمان این امکان را بدهیم که بتوانند خود بر روی سیستم هایشان نرم افزارهای مورد نیاز خود را نصب کنند (عضویت یک اکانت کاربری در گروه Local Administrator) و یا یک سازمان کوچک داریم و شبکه آن به شکل Workgroup می باشد و کاربران آن ممکن است عضو گروه Administrators باشند . که در این صورت بی نظمی های گفته شده در شبکه ممکن است به وجود بیاید.

گام 1 : بررسی نیازهای کاربران

اولین گام برای طراحی یک فایل سرور ، بررسی نیازهای واقعی کاربران از فایل سرور می باشد. که در نتیجه آن به کاربران بر اساس نقشی که در شرکت به عهده دارند ، مجوزهای دسترسی مناسب به پوشه های فایل سرور داده می شود. از آنجایی که طراحی ما احتمالا بر اساس چارچوب اکتیودایرکتوری می باشد ، برای اینکه بتوانیم مراحل کار را به شکل عملی دنبال کنیم ، طراحی را بر اساس یک شرکت فرضی انجام می دهیم .

فرض کنید که یک شرکت فعال در زمینه کامپیوتر و IT داریم که شبکه آن بر اساس اکتیودایرکتوری طراحی شده است و نام دامین شرکت tosinso.com می باشد (البته شما همیشه برای نامگذاری دامین شبکه داخلی خود از پسوند local. استفاده کنید) . این شرکت دارای دو سرور می باشد که یکی به عنوان دامین کنترولر ( DC ) است و دیگری راه اندازی برخی از نقشها (مثلا DHCP server وWeb server) را به عهده دارد و فقط عضو دامین می باشد. و همچنین شرکت دارای سه نوع گروه کاربری به قرار زیر می باشد :

  • • کاربران بخش خدمات و کاربران فنی (گروه karmandan )
  • • کاربران بخش حسابداری و مالی ( گروه hesabdaran )
  • • دستیاران مدیر شبکه ( گروه helpdesks )

مدیریت شرکت تصمیم می گیرد که فایل سرور دارای سه پوشه خاص ( به نامهای Public ، Accounting، Administrator ) برای به اشتراک گذاری در شبکه باشد و از هر دو سرور شبکه به عنوان فایل سرور استفاده شود .

  • • Public : برای کلیه کاربران شبکه
  • • Accounting : برای قرار دادن فایل های مالی و حسابداری شرکت توسط حسابداران شرکت
  • • Administrator : برای مدیریت شبکه و کاربران دستیار مدیر

ساختار اکتیودایرکتوری و فایل سرور شرکت همانند شکل های زیر می باشد :

وب سایت توسینسو
وب سایت توسینسو

گام 2 : بررسی حجم هارد دیسک ها

ما قرار است که فایل سرور را بر روی هر دو سرور شبکه ( server1و server2) ایجاد کنیم . فرض کنید که ما بر روی این کامپیوتر های سرور ، تعدادی هارد دیسک با ظرفیت زیاد داریم که می توان از آن به عنوان یک منبع ذخیره سازی قابل اطمینان داده استفاده کنیم . کاری که حالا باید انجام دهیم اینست که این هارد دیسک ها را با یک ساختار حجم مناسب پیکربندی نماییم. چندین معیار برای پیکربندی هارد دیسک ها برای استفاده در یک فایل سرور وجود دارد که از جمله داشتن قابلیت تحمل پذیری در مقابل خرابی ، کارایی مناسب و داشتن ساختار فایل NTFS برای دادن مجوزهای دسترسی به پوشه ها می باشد .

پیشنهاد می شود که این هارد دیسک ها بر روی هر دو سرور از ساختار Stripped volume with parity) RAID-5) تبعیت کنند . زیرا هر دو قابلیت تحمل پذیری در مقابل خرابی و کارایی مناسب و ... را همزمان دارد . باید توجه کرد که برای داشتن ساختار RAID-5 ، ما حداقل به سه عدد هارد هم اندازه نیاز داریم. برای پیکربندی هارد دیسک ها شما می توانید از فرمان diskmgmt.msc در Run یا از Server Manager استفاده کنید .

وب سایت توسینسو

گام 3 : اشتراک گذاری و سطوح دسترسی

هدف ما از بکاربردن هر دو سرور شبکه به عنوان فایل سرور ، تقسیم پوشه های به اشتراک گذاری شده میان دو سرور و از این طریق کم کردن ترافیک شبکه بر روی سرورها می باشد . در ضمن با انجام این کار در صورتی که یکی از سرورها دچار مشکلی شود ، شما می توانید به راحتی بخشی از فایل سرور را جابجا کرده و بر روی سرور دیگر قرار دهید. ما در این مورد در جای مناسب خود بیشتر صحبت می کنیم.

پس ما دو پوشه Administrator و Accounting را بر روی سرور دامین کنترولر (Server1 ) و پوشه Public را بر روی سرور دوم ( Server2 ) قرار می دهیم. ( توصیه می شود آن پوشه هایی که مراجعه بیشتری دارند را بر روی سروی بگذارید که ترافیک کمتری از شبکه بر روی آن قرار دارد. )در به اشتراک گذاری پوشه ها نکته بسیار مهم اینست که ، مجوز های دسترسی که به پوشه ها می دهیم باید دقیقا مطابق با نیازهای کاربران باشد ( نه کمتر و نه بیشتر ) و همچنین باید میان NTFS Permissions و Share Permissions توازن برقرار باشد و گرنه در صورت عدم توازن ، پوشه ها کمترین دسترسی داده شده را به خود می گیرند .برای دادن مجوزهای NTFS Permissions و Share Permissions باد بر روی پوشه مورد نظر کلیک راست کرده و برای دادن مجوز NTFS از برگه Security و برای دادن مجوز اشتراک از برگه Sharing استفاده می کنیم.

بررسی مجوزهای پوشه Administrator

  • • مدیرشبکه کنترل کاملی بر روی آن دارد.
  • • helpdesk ها ( دستیاران مدیر ) می توانند در آن فایل و پوشه بریزند ولی نمی توانند از آن چیزی حذف کنند.
  • • Karmandan و hesabdaran هیچگونه دسترسی به این پوشه ندارند.

مجوزهای NTFS Permissions و Share Permissions اعمال شده به پوشه Administrator همانند شکل های زیر می باشد :

توجه1: نکته ای که در دادن NTFS Permissions باید توجه کرد اینست که هنگامی که می خواهید مجوزهای جدید را به یک پوشه اعمال کنید باید ابتدا خاصیت ارث بری پوشه مورد نظر را از پوشه بالاسری خود ( پوشه والد خود ) برداریم . ما اینکار را مانند شکل زیر انجام می دهیم ( توجه کنید که اینکار را برای هر سه پوشه انجام دهید ) :

وب سایت توسینسو
  • NTFS Permissions :
وب سایت توسینسو

توجه 2 : بعد از اعمال مجوزهای NTFS Permissions شما باید کاری کنید که این مجوزها به فایل ها و پوشه های درون پوشه مورد نظر ( پوشه های فرزند ) نیز اعمال شوند . ما اینکار را مانند شکل زیر انجام می دهیم :

وب سایت توسینسو
  • Share Permissions :
وب سایت توسینسو

مجوزهای پوشه Accounting

  • • مدیرشبکه و helpdesk ها ( دستیاران مدیر ) کنترل کاملی بر روی آن دارند.
  • • کاربران گروه hesabdaran می توانند در آن فایل و پوشه قرار دهند و ویرایش کنند ولی نمی توانند چیزی را درون آن حذف کنند.
  • • کاربران گروه karmandan هیچگونه دسترسی به این پوشه ندارد.

مجوزهای NTFS Permissions و Share Permissions اعمال شده به پوشه Accounting همانند شکل های زیر می باشد : ( باید توجه کرد که مجوزهای گروه Administrators با helpdesks یکسان می باشند. )

  • NTFS Permissions :

توجه : برای اینکه کاربران گروه hesabdaran نتوانند فایل هایی که خود ایجاد کرده اند حذف کنند ، شما می توانید گروه CREATOR OWNER را در برگه Security حذف کنید یا مجوز Delete را در این گروه بردارید . البته این کار باید بنا بر نیازهای امنیتی و مدیریتی انجام شود .

وب سایت توسینسو
  • Share Permissions :
وب سایت توسینسو

مجوزهای پوشه Public

  • • مدیرشبکه و helpdesk ها ( دستیاران مدیر ) کنترل کاملی بر روی آن دارند.
  • • کاربران گروه hesabdaran و karmandan می توانند در آن فایل و پوشه قرار دهند و ویرایش کنند ولی نمی توانند چیزی را درون آن حذف کنند.

مجوزهای NTFS Permissions و Share Permissions اعمال شده به پوشه Public همانند شکل های زیر می باشد : ( باید توجه کرد که مجوزهای گروه Administrators با helpdesks و مجوز های گروه hesabdaran با karmandan یکسان می باشند. )

  • NTFS Permissions :

توجه : برای اینکه کاربران گروه hesabdaran و karmandan نتوانند فایل هایی که خود ایجاد کرده اند حذف کنند ، شما می توانید گروه CREATOR OWNER را در برگه Security حذف کنید یا مجوز Delete را در این گروه بردارید . البته این کار باید بنا بر نیازهای امنیتی و مدیریتی انجام شود .

وب سایت توسینسو
  • Share Permissions :
وب سایت توسینسو

پس از به اشتراک گذاری پوشه ها درون ویندوز سرورهایتان چنانچه در شکل زیر مشخص است ، نقش File Server نیز به صورت خودکار اضافه می شود و برای دسترسی به هر پوشه از طریق شبکه می توانید آدرس UNC پوشه را در RUN ویندوزتان وارد نمایید . مثلا برای دسترسی به پوشه Public ، به شکل server2\ Public \\ عمل می نماییم .

وب سایت توسینسو

گام 4 : آموزش نصب DFS در ویندوز سرور

همانطور که در بخش های قبلی دیدید ، ما برای دسترسی به هر یک از پوشه های به اشتراک گذاری شده در فایل سرورهایمان ، باید در Run ویندوز کامپیوترمان ابتدا نام سروری که پوشه مورد نظر بر روی آن قرار دارد و سپس نام خود پوشه را تایپ کنیم ( آدرس دقیق UNC پوشه ) . مثلا برای دسترسی به پوشه Accounting از طریق شبکه باید به شکل server1\ Accounting \\ و برای دسترسی به پوشه Public باید به شکل server2\ Public \\ عمل کنیم . دلیل انجام این کار هم اینست که ما پوشه های به اشتراک گذاری شده را بر روی دو سرور مجزا قرار داده ایم .

حال شما خود را بعنوان مدیر شبکه در یک شرکت با هزاران کاربر فرض کنید که هر یک از کاربران عادی شبکه می دانند که برای دسترسی به پوشه Public فایل سرور باید مثلا آدرس server2\ Public \\ را تایپ کنند . به هر دلیلی بعد از مدتی شما تصمیم می گیرید که پوشه Public را از روی server2 بردارید و بر روی سرور دیگری به نام server3 قرار دهید . هنگامی که شما این کار را انجام دادید، دیگر هیچ یک از کاربران نمی توانند از آدرس قبلی برای دسترسی به پوشه Public استفاده کنند، زیرا نام سروری که این پوشه بر روی آن قرار دارد عوض شده است.

اینجاست که شما باید به دنبال راهی برای اطلاع رسانی به کاربران در مورد تغییر آدرس باشید . یکی از راهها استفاده از پیغام الکترونیکی از طریق Exchange server برای اطلاع رسانی می باشد که هیچ تضمینی نیست که کاربران به پیام های شما توجه کنند و ناآگاهانه به خاطر در دسترس نبودن پوشه Public به شما اعتراض نکنند. ( راه دیگر هم اینست که یک بلندگو بردارید و در کل محیط شرکت بچرخید و در مورد تغییر صورت گرفته حضورا اطلاع رسانی نمایید !!! )

همانطور که می بینید یک تغییر کوچک در فایل سرور ممکن است برای شما مشکلات فراوانی به وجود بیاورد.به خاطر به وجود آمدن مشکلاتی شبیه به این در محیط شبکه شرکت های بزرگ ، ویندوز سرور 2003 و 2008 ، ابزاری به نام DFS یا ( Distributed File System ) را در اختیار مدیر شبکه می گذارد. این ابزار یک ساختار منطقی از پوشه های به اشتراک گذاری شده که بر روی چندین سرور قرار دارند را در اختیار کاربران قرار می دهد.

DFS ابزاری است که این امکان را به کاربران شبکه می دهد که برای دسترسی به تمامی پوشه های شبکه از یک نام واحد استفاده کنند و به همین دلیل است که مشکل گفته شده در شبکه دیگر به وجود نمی آید . زیرا دستیابی به پوشه های به اشتراک گذاری شده دیگر وابسته به دانستن آدرس دقیق UNC یا ( ServerName\Sharename \\ ) پوشه ها نیست و مدیران شبکه می توانند به راحتی فایل سرورها را تغییر دهند و اسناد و پوشه ها را بدون اطلاع کاربران عادی از روی یک سرور به سرور دیگر جابجا نمایند.

در حقیقت DFS دارای یک پوشه به اشتراک گذاری شده (ریشه) با یک نام ثابت است که درون آن لینک های تمامی پوشه های شبکه وجود دارد و کاربران از طریق همین پوشه ثابت (ریشه) می توانند به تمامی پوشه های شبکه دسترسی داشته باشند. و در صورت عوض شدن مسیر یک پوشه، تنها کاری که مدیر شبکه باید انجام دهد اینست که لینک مربوط به آن پوشه را اصلاح نماید.

نکته 1 : به منظور پیکربندی DFS باید با اجزای آن آشنا باشید که به قرار زیر می باشند :

  • Namespace (فضای نام - ریشه ) : نامی است که برای کاربران شبکه قابل دیدن است و کاربران از این نام برای دسترسی به پوشه های فایل سرور استفاده می کنند. این نام شروع سلسله مراتب DFS است و در حقیقت به شکل یک پوشه ثابت به اشتراک گذاری شده در شبکه است که درون آن لینک هایی ( پیوند ) قرار دارد که ما را به پوشه های اشتراکی فایل سرور هدایت می کند .
  • پیوند ( لینک - New Folder ) : عنصری است که درون ریشه (Namespace ، فضای نام ) قرار می گیرد و ما را به پوشه های به اشتراک گذاری شده درون شبکه وصل می کند . در حقیقت یک پیوند به یک پوشه ی به اشتراک گذاری شده در شبکه اشاره می کند . کار پیوندها همانند کار لینک ها در صفحات وب است .
  • هدف ( Folder Target ) : مقصد یک پیوند ( لینک ) می باشد . هدف در واقع همان آدرس UNC یک پوشه اشتراکی می باشد که یک پیوند از آن برای هدایت کاربران به یک مقصد خاص در شبکه استفاده می کند.
  • رونوشت ( Replication ) : رونوشت در حقیقت یک کپی از پوشه های اشتراکی می باشد که بر روی یک سرور دیگر ( نقش DFS باید بر روی آن سرور نصب شده باشد ) قرار می گیرد . سرویس FRS ( File Replication Service ) مراقب است که محتویات هر دو پوشه همگام باقی بماند . استفاده از رونوشت ها تحمل خرابی در DFS را ممکن می سازد ولی باید توجه کرد که بدلیل همگام سازی فایل ها میان دو سرور ممکن است ترافیک شبکه بالا برود . پس در استفاده از رونوشت ها باید دقت کرد و فقط از پوشه های بسیار مهم و حساس رونوشت ( کپی ) برداریم .

نکته 2 : ویندوز سرور 2008 دو نوع پیاده سازی DFS را در اختیار مدیران شبکه قرار می دهد. یکی DFS مستقل و دیگری بر اساس دامنه :

  • DFS مستقل : در یک سیستم مستقل ، ریشه ( Namespace ) در سرویس دهنده میزبان ذخیره می شود و مسیر دستیابی به ریشه ( Namespace ) با اسم سرویس دهنده میزبان آغاز می شود. در DFS مستقل هر ریشه فقط بر روی یک سرور قرار دارد و هر پیوند فقط به یک سرویس دهنده اشاره می کند. یعنی هیچ رونوشتی از ریشه ( فضای نام ) یا پوشه های به اشتراک گذاری شده ( مقصد لینک های درون فضای نام ) نمی تواند وجود داشته باشد. اگر هدف ریشه ( سرویس دهنده ای که فضای نام به آن اشاره می کند قابل دسترسی نباشد کل فضای نام DFS غیر قابل دستیابی می شود.
  • DFS دامنه : در DFS بر اساس دامنه ، اطلاعات پیکربندی در اکتیودایرکتوری ذخیره می شوند و مسیر دستیابی به ریشه ( یا یک پیوند ) با اسم دامنه آغاز می شود. در این نوع پیکربندی هر ریشه ( فضای نام ) می تواند بر روی چندین سرور قرار داشته باشد و به این ترتیب redundancy و high availability ( افزونگی و دسترسی بالا ) برای پیکربندی ما فراهم می شود. در حقیقت ریشه ( فضای نام ) و هدف ها ( مقصد هر پیوند یا همان پوشه های به اشتراک گذاری شده ) می تواند رونوشت هایی داشته باشد و می توان یک برنامه ی زمانی را برای تکرار تنظیم کرد. تکرار توسط FRS انجام می شود. در DFS دامنه تحمل خرابی توسط FRS مدیریت می شود. FRS به صورت اتوماتیک کاربران را به سراغ داده های رونوشت می برد. در DFS دامنه کاربران نمی دانند که پوشه های اشتراکی در کدام سرویس دهنده هستند و نیز نمی دانند که DFS در کدام سرویس دهنده است. همه ی این ها از دید کاربران مخفی می باشد.

توجه 1: DFS بر اساس دامنه در اکتیودایرکتوری جای می گیرد ، لذا اگر از سیستم هایی ویندوز سرورسی در شبکه استفاده می کنید که از اکتیودایرکتوری استفاده نمی کند ، فقط می توانید یک DFS مستقل را پیاده سازی نمایید. اگر از اکتیودایرکتوری استفاده می کنید باز می توانید از یک DFS مستقل استفاده کنید. ولی برای شبکه های بزرگ استفاده از DFS بر اساس دامنه عاقلانه تر است.

توجه 2 : در ویندوز سرور 2003 با نصب ویندوز ، DFS به طور اتوماتیک نصب می شود. ولی در ویندوز سرور 2008 چنین نیست و شما باید نقش DFS را هر موقع که به آن نیاز داشته باشید نصب نمایید.

آموزش نصب نقش DFS در ویندوز سرور 2008

  • ما قصد داریم نقش DFS را بر روی کامپیوتر دامین کنترولر server1 نصب نماییم . برای اینکار ما همانند شکل زیر از طریق مسیر زیر عمل نماییم .
Server Manager --> Roles --> File Services --> File Server --> Add Role Services 
وب سایت توسینسو
  • بعد از کلیک کردن بر روی گزینه Add Role Services ، صفحه زیر باز می شود که از شما می خواهد یکی از نقش های مربوط به سرویس های فایل را انتخاب نمایید . در اینجا شما باید گزینه DFS یا Distributed File System را انتخاب کرده و سپس دکمه Next را بزنید.
وب سایت توسینسو
  • پنجره زیر از شما می خواهد که یک Namespace ( فضای نام - ریشه ) برای DFS انتخاب نمایید . شما باید در کادر مربوطه نام مورد نظر برای Namespace را تایپ نمایید، که ما نام File server را برای Namespace پروژه خود انتخاب کرده ایم . ( در ضمن شما می توانید Namespace و کل فرایند هایی که بعد از این گفته می شود را در خود DFS Management نیز انجام دهید )
وب سایت توسینسو
  • در پنجره زیر از شما خواسته می شود که نوع DFS ای که می خواهید پیاده سازی کنید را انتخاب نمایید . از آنجایی که ما در پروژه خود بر اساس اکتیودایرکتوری عمل می کنیم ، گزینه فضای نام بر اساس دامنه ( Domain-based namespace ) را انتخاب می کنیم .
وب سایت توسینسو
  • در پنجره زیر از شما خواسته می شود که برای ساختن یک DFS بر اساس دامنه ، نام و پسورد یک اکانت متعلق به گروه Domain Admin را وارد نمایید . که همانند شکل زیر عمل می کنیم .
وب سایت توسینسو
  • در پنجره زیر شما می توانید Namespace (فضای نام) مورد نظر خود را پیکربندی نمایید. چنانچه در شکل زیر مشخص است در پایین پنجره کادری به نام Folder target وجود دارد و مسیری را نشان می دهد که پوشه Namespace در آنجا ایجاد می شود. (به طور پیش فرض Namespace به صورت یک پوشه به اشتراک گذاری شده درون کامپیوتری که DFS در آن نصب است ، ایجاد شود.) در اینجا شما می توانید با کلیک کردن دکمه Add ، پوشه های به اشتراک گذاری شده بر روی سرورهای خود را به Namespace (فضای نام ) پیوند دهید. که با اینکار پوشه های به اشتراک گذاری شده سرورها درون پوشه Namespace مپ می شوند . دکمه Add را می زنیم و به مرحله بعد می رویم .
وب سایت توسینسو
  • با زدن دکمه Add در مرحله قبلی ، پنجره Add Folder to Namespace برای شما باز می شود که از شما می خواهد پوشه های به اشتراک گذاری شده بر روی سرورهای خود را انتخاب نمایید . با زدن دکمه Browse ، پنجره Brows for Shared folder باز می شود . در اینجا ما قصد داریم پوشه های Administrator و Accounting را که بر روی server1 قرار دارند را به پوشه File server ( فضای نام - ریشه ) پیوند دهیم . برای اینکار در کادر Server نام کامپیوتر سرور خود ( server1 ) را می نویسیم و سپس بر روی دکمه Show Shared Folders کلیک می کنیم در اینجاست که پوشه های به اشتراک گذاری شده ما بر روی کامپیوتر server1 به نمایش در می آید. یکی از پوشه ها را انتخاب کرده و دکمه OK را فشار می دهیم .
وب سایت توسینسو
  • چنانچه در شکل زیر می بینید بعد از انتخاب پوشه Accounting در پنجره Brows for Shared folder ، کلیه اطلاعات مربوط به آن از جمله ، آدرس پوشه Accounting در server1 ، نام پوشه ای که مسئول لینک کردن به پوشه Accounting است ( همان پوشه پیوند یا لینک درون Namespace ) ، و آدرس پوشه پیوند مورد نظر ( tosinso.com\ File server\ Accounting \\ ) ، به نمایش در می آید . در اینجا دکمه OK را می زنیم و به پنجره Configure Namespace بر می گردیم .
وب سایت توسینسو
  • چنانچه در شکل زیر می بینید هر دو پوشه Accounting و Administrator به شکل پوشه های پیوند ( لینک ) شده به پوشه Namespace ( همان پوشه File server ) به نمایش در آمده است . در اینجا پیکربندی Namespace به پایان رسیده است و با زدن دکمه Next و سپس Install ، ابزار DFS نصب می شود و سپس در درون پوشه Namespace ( همان پوشه File server ) دو پوشه مپ شده ( دو پوشه به شکل لینک ) برای پوشه های Accounting و Administrator ایجاد می گردد.
وب سایت توسینسو
وب سایت توسینسو

پس از نصب DFS ، برای دسترسی به این ابزار می توانید از طریق Administrative Tools | DFS Management اقدام نمایید. چنانچه در شکل زیر پیداست بعد از انجام مراحل قبل ، یک Namespace (فضای نام) به نام File server و با آدرس tosinso.com\ File server \\ درون DFS Management ایجاد شده است و در درون فضای نام File server دو لینک به نام های Accounting و Administrator برای پوشه های مورد نظر ایجاد شده است .

وب سایت توسینسو

چنانچه ملاحظه می کنید پس از نصب DFS ، درون درایو C ویندوز سرورتان یک پوشه به نام DfsRoots ایجاد شده است که درون آن پوشه Namespace شما (File server) وجود دارد . و درون پوشه File server ، هر دو پوشه لینک شده به پوشه های اشتراک گذاری شده شما دیده می شود.

وب سایت توسینسو

بعد از این اگر بر روی هر یک از کلاینت های شبکه ، آدرس tosinso.com\File server \\ ( نام ریشه \ نام دامین \\ ) را تایپ کنید شما به فضای نام File server هدایت می شوید و می توانید از طریق آن به پوشه های اشتراکی شبکه دسترسی پیدا کنید .

وب سایت توسینسو

ما در این مقاله فقط در باره مفاهیم DFS و چگونگی نصب آن صحبت کردیم . در مقاله بعدی از این سری مقالات چگونگی پیکربندی و تنظیمات درون ابزار DFS به طور دقیق مورد بررسی قرار می گیرد .

گام 5 : تنظیمات DFS بر اساس دومین

همانگونه که شما مشاهده کردید ، ما در زمان نصب امکان ایجاد و پیکربندی یک Namespace ( فضای نام - ریشه ) را داشتیم و همانطور که دیدید ما در زمان نصب DFS در کامپیوتر server1 ، یک Namespace (فضای نام) به نام File server ایجاد کردیم و لینک هایی برای پوشه های Administrator و Accounting درون آن به وجود آوردیم .

اما باید توجه کرد که ما ممکن است پوشه های جدیدی در سرور هایمان داشته باشیم که بخواهیم آن ها را درون شبکه به اشتراک بگذاریم و یا بنا بر نیازهای جدید تصمیم داریم برای بعضی از پوشه ها شبکه یک Namespace جدید ایجاد کنیم ، در این صورت ما باید همه این کارها را درون ابزار مدیریتی DFS انجام دهیم . ما در گام پنجم از سری مقالات راه اندازی فایل سرور سعی داریم به شیوه پیکربندی ابزار DFS بپردازیم .

معرفی تب های درون ابزار DFS Management

پس از نصب نقش DFS در کامپیوتر ویندوز سرور 2008 ، با اجرای ابزار DFS Management شما با یک محیط گرافیکی مانند تصاویر زیر برخورد می کنید که دارای تب های گوناگونی می باشد و هر یک از این تب ها معرفی کننده یک مورد خاص در DFS Management می باشند. ما در اینجا قصد داریم به معرفی بعضی از این تب ها بپردازیم :

  • چنانچه بر روی نام ریشه ای ( Namespace ) که ایجاد کرده ایم ( در اینجا نام File server ) کلیک کنیم ، در سمت راست پنجره DFS Management چندین تب به نمایش در می آید . که شرح آن به قرار زیر می باشد :

اولین تب ، Namespace نام دارد که نام و تعداد پیوند های ( لینک ها ) درون فضای نام ( ریشه ) را به نمایش می گذارد .مثالا در اینجا فضای نامی به اسم File server دارای دو لینک به نامهای Accounting و Administrator می باشد. ( تصویر 1 )

دومین تب Namespace Servers نام دارد که معرفی کننده سروری است که پوشه Namespace درون آن قرار دارد . مثلا پوشه فضای نامی به اسم File server درون Server1 قرار دارد. ( تصویر 2 )

وب سایت توسینسو

سومین تب ، Delegation نام دارد که کاربران و گروه هایی که مجوز مدیریت و پیکربندی Namespace ما را بعهده دارند را نمایش می دهد ( تصویر 3 ) . شما می توانید با کلیک راست بر روی فضای نام Namespace و انتخاب گزینه Delegate Management Permissions ، کاربران و گروه های مورد نظر خود را برای پیکربندی به آن اضافه نمایید ( تصویر 4 ) .

وب سایت توسینسو
  • چنانچه بر روی نام ریشه ای که ایجاد کرده ایم (در اینجا نام File server ) کلیک راست کرده و از منوی باز شده گزینه Properties را انتخاب کنید ( تصویر 5 ) برای شما پنجره ای باز می شود که دارای سه برگه (تب) می باشد:

اولین برگه General نام دارد که در آن اطلاعات عمومی در رابطه با فضای نام ، همانند اسم آن و تعداد لینک های موجود در آن به نمایش در می آید . ( تصویر 6 )

دومین برگه Referrals نام دارد که یکی از مهمترین قسمت های آن بخشی است که مشخص می کند که کلاینت های شبکه هر چند ثانیه یکبار به DFS مراجعه کنند و آخرین تغییرات فضای نام ( از قبیل آخرین وضعیت لینک های درون فضای نام و آخرین اصلاحات صورت گرفته ) را در کش سیستم خود ذخیره نمایند . اگر میزان تغییرات درون فضای نام ( ریشه ) زیاد می باشد بهتر است زمان رجوع به DFS را کمتر کنید. برای انجام اینکار می توانید زمان مورد نظر خود را در کادر مشخص شده در ( تصویر 7 ) وارد نمایید.

وب سایت توسینسو
  • چنانچه بر روی هر کدام از پیوندها ( لینک ها ) کلیک راست کرده و منوی باز شده گزینه Properties را انتخاب کنید ( تصویر 8 ) برای شما پنجره ای باز می شود که دارای دو برگه می باشد :

اولین برگه General نام دارد که در آن اطلاعات عمومی در رابطه با پیوند به نمایش در می آید.

دومین برگه Referrals نام دارد مهمترین قسمت آن بخشی است که مشخص می کند که کلاینت های شبکه هر چند ثانیه یکبار به DFS مراجعه کنند و آخرین تغییرات صورت گرفته درون پیوند را در کش سیستم خود ذخیره نمایند . ( توجه کنید که هر پیوند خود می تواند به چندین پوشه یکسان بر روی سرورهای متفاوت اشاره کند . این موضوع به خصوص در بحث Replication ها که در مقاله بعدی مورد بررسی قرار می گیرد کاملا مشهود است ) برای تنظیم زمان رجوع کلاینت ها به DFS می توانید از کادر مشخص شده در ( تصویر 9 ) استفاده کنید .

توجه : هر کلاینت زمانی که برای دسترسی به یک پوشه خاص در شبکه به DFS مراجعه می کند ، آدرس فضای نام و همچنین آدرس پوشه مورد نظر را پس از بدست آوردن در کش ( حافظه نهان ) سیستم خود برای یک مدت زمان مشخص ذخیره می کند تا کاربر (برای کاستن از ترافیک شبکه ) از این آدرس های ذخیره شده در کش استفاده نماید . سیستم پس از به پایان رسیدن زمان مشخص شده برای کش ، آن وقت به هنگام درخواست بعدی کاربر به DFS رجوع می کند .

وب سایت توسینسو
  • چنانچه بر روی هر کدام از پیوندها کلیک کنید در سمت راست پنجره DFS Management دو تب (برگه) به نمایش در می آید که اولین برگه آن Folder Targets نام دارد . در این برگه وضعیت و آدرس پوشه ای که پیوند به آن اشاره می کند قابل مشاهده است . مثلا تصویر 10 نشان می دهد که پیوند Accounting به پوشه ای به نام Accounting واقع در server1 اشاره می کند و این پوشه برای رجوع کلاینت ها فعال می باشد . شما با کلیک راست بر روی شماتیک پوشه به اشتراک گذاری شده Accounting در server1 و انتخاب گزینه Disable Folder Target از منوی باز شده می توانید آن را از دسترس کاربران خارج نمایید . ( تصویر 10 )

چنانچه در همان منوی باز شده بر روی گزینه Properties کلیک نمایید . برای شما پنجره ای باز می شود که در برگه General آن اطلاعات عمومی همانند آدرس پوشه ای که پیوند به آن اشاره می کند، نوشته شده است . در این برگه دکمه ای به نام Share Permissions قرار دارد که شما می توانید به راحتی از طریق آن مجوزهای دسترسی Share Permission ها را برای آن پوشه به شکل متمرکز مدیریت نمایید . ( تصویر 11 )

وب سایت توسینسو

پیوند دادن یک پوشه اشتراکی جدید درون Namespace موجود در DFS

برای اینکه پوشه اشتراکی Namespace مان قابل استفاده باشد باید چندین پیوند (لینک) درون آن ایجاد نماییم . هر پیوند اشارگری ( لینکی ) به یک هدف است ، که آن هدف معمولا پوشه ای است که می خواهیم از طریق DFS در اختیار کاربران قرار بگیرد . در واقع کار این پیوندها دقیقا مشابه پیوند های موجود در صفحات وب است ، کافی است آن را کلیک کنید تا به محل دیگری برده شوید ( بدون نیاز به وارد کردن مسیر آن محل ) . همانطور که گفته شد در ابزار مدیریتی DFS ، امکان پیوند دادن پوشه ای جدید به Namespace موجود در DFS وجود دارد .

اگر در مقالات قبلی توجه کرده باشید ما در سناریو آموزشی ، سه پوشه به اشتراک گذاری شده داشتیم که دو تای آن به نام های Administrator و Accounting در کامپیوتر server1 قرار داشتند و در زمان نصب DFS ، درون فضای نام File server ، پیوند داده شدند . یک پوشه دیگر به نام Public در server2 وجود دارد که حالا قصد داریم آن را به فضای نام File server پیوند دهیم . برای اینکار مراحل زیر را انجام می دهیم :

  • فضای نام DFS ای که ایجاد کرده ایم ( به نام File server ) را کلیک راست کرده و گزینه New Folder را انتخاب می کنیم تا پنجره مکالمه New Folder باز شود. ( تصویر 1 )
  • سپس در پنجره مکالمه New Folder ، دکمه Add را کلیک کرده تا پنجره مکالمه Add Folder Target باز شود . سپس در فیلد Path to folder target آدرس پوشه ای ( UNC پوشه اشتراکی ) که می خواهیم برای آن پیوند درست کنیم را وارد می کنیم . در این مثال ما آدرس پوشه Public را وارد کرده و دکمه OK را کلیک می نماییم . ( تصویر 2 )
وب سایت توسینسو
  • چنانچه در تصویر 3 مشاهده می نمایید در کادر Folder targets مسیر پوشه Public ، قرار گرفته است . حالا کاری که ما باید انجام دهیم اینست که در کادر Name نامی برای پیوندمان انتخاب کنیم . ما نام پیوند را Public ، همنام با خود پوشه اشتراکی انتخاب کرده و دکمه OK را کلیک می نماییم . ( تصویر 3 )
  • همانگونه که در تصویر 4 می بینید در برگه Namespace متعلق به فضای نام tosinso.com\File server \\ ، علاوه بر پیوند های Administrator و Accounting ، پیوند Public هم افزوده شده است. بدین ترتیب ما برای پوشه Public یک پیوند درون فضای نام File server ایجاد کرده ایم. ( تصویر 4 )
وب سایت توسینسو

ایجاد یک Namespace ( فضای نام - ریشه ) جدید درون DFS

همانگونه که قبلا اشاره شد ، فضای نام ( ریشه ) در حقیقت اسم یک پوشه اشتراکی درون پوشه DfsRoots می باشد که در آن لینک های ( پیوند ) پوشه های اشتراکی در شبکه قرار می گیرد و کاربران شبکه از طریق همین پوشه ریشه به منابع اشتراکی شبکه دسترسی پیدا می کنند . همانگونه که قبلا دیدید امکان ایجاد یک Namespace برای فایل سرورمان در زمانی که ما در حال نصب ابزار DFS درون ویندوز سرور 2008 بودیم ، وجود داشت و اتفاقا ما نیز همین کار را انجام دادیم و یک فضای نام ( ریشه ) به نام File server را در زمان نصب DFS راه اندازی و پیکربندی کردیم .

اما باید توجه کرد که امکان ایجاد یک فضای نام (Namespace ) جدید در ابزار DFS Management وجود دارد و شما به هر تعداد دلخواه می توانید Namespace در آنجا ایجاد نمایید. فرض کنید که ما می خواهیم یک فضای نام به اسم PFS داشته باشیم که درون آن پیوندی ( لینک ) به پوشه Public شبکه وجود دارد . و کاربران عادی شبکه می توانند از این فضای نام برای دسترسی به پوشه Public استفاده می کنند . برای این کار باید مراحل زیر را انجام دهیم :

  • ابتدا باید همانند شکل زیر بر روی گزینه Namespace کلیک راست کرده و سپس گزینه New Namespace را انتخاب نماییم . ( تصویر 1 )
وب سایت توسینسو
  • بعد از انتخاب گزینه New Namespace برای ما پنجره Namespace Server باز می شود . در اینجا ما باید نام کامپیوتر سروری که قرار است پوشه فضای نام جدید ( ریشه ) در آنجا ایجاد شود را وارد نماییم. پس ما کامپیوتر server1 را به عنوان میزبان فضای نام جدید انتخاب می کنیم. ( تصویر 2 )
  • سپس در مرحله بعد پنجره Namespace Name and Settings باز می شود . در اینجا ما باید در کادر Name ، اسم فضای نام مورد نظر خود را وارد کنیم . که ما نام PFS را در کادر مربوطه نوشته و به مرحله بعدی می رویم . ( تصویر 3 )
وب سایت توسینسو
  • سپس در مرحله بعد پنجره Namespace Type باز می شود . در اینجا ما باید نوع DFS ی که می خواهیم ایجاد نماییم را انتخاب کنیم . از آنجایی که ما بر اساس اکتیو دایرکتوری عمل می کنیم پس گزینه Domain-based namespace را انتخاب کرده و به مرحله بعد می رویم. ( تصویر 4 )
  • در اینجا یک خلاصه ای از تنظیمات به نمایش در می آید . دکمه Create را بزنید تا فضای نام جدید در DFS ایجاد شود . ( تصویر 5 )
وب سایت توسینسو
  • بعد از انجام مراحل بالا چنانچه در ( تصویر 6 ) مشخص است ، فضای نام ( ریشه ) جدیدی به اسم PFS ایجاد شده است. کاری که در این مرحله باید انجام دهیم ، اینست که یک پیوند برای پوشه Public درون فضای نام PFS ایجاد نماییم . برای انجام اینکار ما باید دقیقا مراحل گفته شده در بخش 5-2 این مقاله (پیوند دادن یک پوشه اشتراکی جدید درون Namespace موجود در DFS ) را دنبال کنیم . پس از انجام مراحل گفته شده لینک پوشه Public درون فضای نام PFS ایجاد می گردد . ( تصویر 7 )
وب سایت توسینسو

ما در این مقاله در رابطه با چگونگی تنظیمات و پیکربندی DFS صحبت کردیم . در مقاله بعدی در رابطه با مبحث بسیار مهم رونوشت برداری از فایل ها و پوشه ها به کمک DFS صحبت می نماییم .

رونوشت برداری از فضای نام و پوشه ها به کمک DFS یا ( DFS Replication )

همانگونه که قبلا گفتیم سیستم فایل توزیع شده ( DFS ) به شما این اجازه را می دهد که پوشه های به اشتراک گذاری شده در شبکه را به شکل متمرکز گروه بندی و مدیریت نمایید و به کاربران از طریق یک درخت مجازی از پوشه هایی که مجموعا به عنوان یک فضای نام شناخته می شوند ( پوشه ی فضای نام و پیوندهای درون آن ) اجازه دسترسی می دهد.

کاربران نیاز ندارند که برای دسترسی به یک فایل خاص کلیه ی شبکه را جست وجو نمایند. همه ی فایل ها و پوشه ها در یک مکان با هم نمایش داده می شوند. DFS این کار را به وسیله ی هدایت کردن کاربران به مکانی که اطلاعات به اشتراک گذاری شده قرار دارد انجام می دهد. به این طریق شما برای دسترسی به پوشه های به اشتراک گذاری شده ی شبکه از یک مسیر واحد استفاده می کنید.

باید توجه کرد که در DFS بر اساس دامنه دسترسی به همه ی فایل سرورها از طریق اکتیودایرکتوری یکپارچه شده با ریشه ی DFS امکان پذیر است. از طریق DFS ما می توانیم از یک فضای نام و پیوندهای درون آن یا حتی از کلیه ی پوشه های به اشتراک گذاری شده در یک سرور خاص رونوشت برداری کنیم. در این حالت فایل سرورهای شما دارای خاصیت failover می باشند.

یعنی failover برای هر کاربر زمانی اتفاق می افتد که منبع اولیه اطلاعات غیر قابل دسترس باشد که در این جا DFS کاربر را به نسخه ی دومی از اطلاعات ( رونوشتی از پوشه های به اشتراک گذاری شده ) هدایت می کنند. به عبارت دیگرمی توان از فضای نام یکپارچه شده ی DFS با اکتیودایرکتوری زمانی که مکان اولیه ی فایل ها و پوشه های به اشتراک گذاری شده غیر قابل دسترس می باشد استفاده کرد و از طریق آن کاربران را به مکان های دیگری برای دسترسی به همان فایل ها یا پوشه ها هدایت نمود.

DFS این کار را با هدایت درخواست های دسترسی به فایل ها به یک سرور پشتیبان دومی که همان اطلاعات عینا در آن قرار دارد ، انجام می دهد. DFS ابتدا درخواست ها را به سرور محلی می فرستد ، اما اگر پاسخی دریافت نکرد ، آنگاه درخواست را به سرور پشتیبان هدایت می کند. به خاطر داشته باشید که دسترسی به همه فایل سرور ها از طریق اکتیودایرکتوری یکپارچه شده با DFS امکان پذیر است ، پس تا زمانی که اکتیو دایرکتوری قابل دسترس است ، دستیابی به فایل سرور ها ادامه پیدا می کند .

در طول failover چه اتفاقی می افتد

در DFS failover کلاینت ها بعد از این که از یکی از هدف ها ( یکی از پوشه های به اشتراک گذاری شده در شبکه ) پاسخی دریافت نکردند و یا زمانی که آن هدف دیگر جز فضای نام نباشد، سعی دارند که به یک هدف دیگر دسترسی پیدا کنند.برای این که failover اتفاق بیفتد کلاینت ها باید به یک فضای نام مبتنی بر دامین با استفاده از فرمت DomainName\ RootName \\ دسترسی پیدا کنند. اگر یک کلاینت به یک فضای نام مستقل ( DFS مستقل ) دستیابی پیدا کرد ( RootServer\ RootName \\ ) ، آنگاه failover ریشه ی هدف اتفاق نمی افتد.

در ضمن DFS failover زمانی اجرا می شود که یک کلاینت، فایل یا پوشه ای را باز کند. اگر یک کلاینت فایل یا پوشه ی بازی را در اختیار داشته باشد و سعی کند در حالی که سرور هدف آن فایل یا پوشه غیر قابل دسترس است از روی آن فایل یا پوشه بخواند یا بر روی آن بنویسد، کاربر یک پیغام خرابی عمیات را دریافت خواهد کرد.

سویچینگ بین رونوشت ها در طول Failover

هنگامی که یک کلاینت برای دسترسی به یک پوشه خاص در شبکه به DFS مراجعه می نماید ، پس از بدست آوردن آدرس آن پوشه در شبکه از طریق پیوندهای موجود در فضای نام DFS ، هر کدام از ارجاع ها ( آدرس یک پوشه در شبکه ) را برای افزایش کارایی در حافظه نهان ( کش سیستم ) خود به شکل محلی ذخیره می کند و بعد از آن کلاینت در مراجعات بعدی خود به شبکه تا یک مدت زمان مشخص از همین کش سیستم خود برای دسترسی به پوشه های شبکه استفاده می کند .

وقتی که ما برای یک پوشه و یا حتی یک فضای نام یک رونوشت ( المثنی ) ایجاد می کنیم . زمانی که یک کلاینت برای دسترسی به یک آدرس خاص به DFS مراجعه می کند ، اگر رونوشتی ( المثنی ) از یک پوشه و یا حتی یک فضای نام وجود داشته باشند ، تمامی رونوشت ها برای کلاینت های DFS مهیا می باشند و این کلاینت است که انتخاب می کند در یک فرایند failover کدام ارجاع مورد استفاده قرار گیرد و اولویت به رونوشتی داده می شود که دارای سایت مشابهی با کلاینت باشد . ( اگر رونوشت در یک سایت فیزیکی یکسان با کلاینت قرار داشته باشد ، این ارجاع اول برای کلاینت فرستاده می شود ) . بعد از اینکه یک ارجاع انتخاب شد ، برای دسترسی به آن پوشه مورد نظر یک نشست (session ) اجرا می شود .

اگر ارجاع انتخاب شده خراب شود ، یک فرایند failover دیگر شروع می شود . سرعت و علت failover بستگی به این دارد که کلاینت هنگام وقوع خرابی مشغول انجام چه کاری بوده است ، چگونه خرابی اتفاق افتاده است و تحمل پذیری یک برنامه در برابر تاخیر اجرا چگونه است .

رونوشت برداری از یک فضای نام ( ریشه ) در DFS

ما در ابزار مدیریتی DFS می توانیم از هر کدام از ریشه های موجود ( فضای نام ) در DFS یک رونوشت برداریم . یعنی همانگونه که می دانید tosinso.com\ File server \\ یک ریشه ی DFS یکپارچه شده با اکتیودایرکتوری می باشد و DFS این امکان را فراهم می سازد که از پیوندها درون هر فضای نام برای در دسترس پذیری بیش تر به کمک اکتیودایرکتوری رونوشت برداری کرد.

اگر یکی از سرورهایی که فضای نام ( ریشه ) اشتراک گذاری فایل ها و پوشه ها را فراهم می کند خراب شود، کلاینت ها به طور اتوماتیک از کپی دیگری از همان فضای نام ( ریشه ) که بر روی اکتیودایرکتوری سرور دیگری (یک کپی از ریشه بر روی یک دامین کنترلر پشتیبان ) قرار دارد استفاده کرده و از اطلاعاتی که بر روی سرورها قرار دارند استفاده می کنند .

مثلا فرض کنید که ما می خواهیم از فضای نامی که به اسم File server نامگذاری کرده ایم و بر روی بر روی server1 قرار دارد یک کپی یا رونوشت بر روی کامپیوتر server2 ایجاد کنیم . برای این کار باید ابتدا نقش کامپیوتر server2 را به عنوان یک دامین کنترولر اضافی ( دامین کنترولر پشتیبان ) ارتقا داده و سپس ابزار DFS را بر روی آن نصب کنیم . در این هنگام کامپیوتر server2 این آمادگی را دارد که به عنوان یک پشتیبان برای فضای نام های موجود در DFS کامپیوتر server1 ایفای نقش کند .

  • برای اینکه بتوانیم از فضای نام File server یک رونوشت برداریم باید ابتدا بر روی آن فضای نام کلیک راست کرده و از منو باز شده گزینه Add Namespace Server را انتخاب نماییم . ( تصویر 1 )
  • سپس در پنجره باز شده در کادر Namespace Server ، نام سروری که قرار است نسخه پشتیبان فضای نام بر روی آن قرار بگیرد را وارد می کنیم . ما در اینجا نام server2 را در کادر مربوطه نوشته و دکمه OK را می زنیم . سپس صبر می کنیم تا نسخه پشتیبان فضای نام File server بر روی کامپیوتر server2 ایجاد شود . ( تصویر 2 )
  • چنانچه در تصویر 3 می بینید ، اگر ابزار Management DFS را در کامپیوتر server2 باز کنیم ، مشاهده می کنید که فضای نامی به اسم File server بر روی سرور 2 ایجاد شده است که درون آن همان پیوندهایی که در server1 قرار دارند ، وجود دارد . اگر server1 به هر دلیلی از شبکه خارج شود ، آنگاه ریشه به اسم File server بدلیل اینکه یک پشتیبان از آن وجود دارد ، باز در دسترس کلاینت های شبکه می باشد. ( تصویر 3 )
وب سایت توسینسو
وب سایت توسینسو

رونوشت برداری از پوشه های به اشتراک گذاری شده در شبکه

رونوشت از یک پوشه در حقیقت یک منبع اشتراکی مشابه از همان پوشه در یک سرویس دهنده ( سرور ) دیگر می باشد که این دو منبع اشتراکی در قالب یک پیوند ( لینک ) گروه بندی می شوند . ما در ابزار DFS این امکان را داریم که رونوشت هایی از هدف های DFS ( همان پوشه های به اشتراک گذاری شده درون شبکه ) را در سرور های دیگری ایجاد کنیم تا اگر یکی از سرور ها از کار افتاد ، کاربران شبکه باز بتوانند به فایل های خود دسترسی داشته باشند .

مثلا همانطور که می دانید پوشه Public در server2 قرار دارد و کلیه کارهای مدیریتی آن بعهده دستیاران مدیر شبکه ( helpdesk ) می باشد . فرض کنید که به هر دلیلی کامپیوتر server2 به علت خرابی از مدار شبکه خارج می گردد . در این حالت کاربران عادی شبکه دیگر امکان دسترسی به فایل های خود درون پوشه Public را ندارند ، زیرا سروری که مسئول پاسخگویی به درخواست ها می باشد در مدار شبکه قرار ندارد .

در این مواقع رعایت یک نکته در مدیریت شبکه بسیار ضروری می باشد و آن اینست که ما باید حتما از پوشه هایی که کاربرد و مراجعه فراروانی در شبکه دارند یک رونوشت یا پشتیبان در سرور دیگری داشته باشیم تا اگر سرور اصلی مسئول آن پوشه از کار افتاد ، سرور دیگری در شبکه وجود داشته باشد تا بتواند پاسخگوی درخواست های کاربران باشد. مزیت دیگر رونوشت برداری از پوشه ها اینست که از آنجایی که پوشه های مربوطه عینا در چندین سرور وجود دارند ، پس برای کلاینت های شبکه چندین سرور برای دسترسی به پوشه موردنظر وجود دارد و بدین ترتیب ترافیک شبکه بر روی یک سرور خاص کاسته می شود .

در اینجا ما قصد داریم از پوشه Public که بر روی server2 قرار دارد یک رونوشت درون server1 ایجاد نماییم . برای انجام اینکار باید به ترتیب زیر عمل کنیم :

  • برای انجام رونوشت برداری از پوشه ها حتما باید بر روی سرور میزبان آن پوشه ابزار DFS نصب باشد تا بتواند عملیات Replication را میان چندین سرور انجام دهد . پس در این مثال اولین کار اینست که در سرور میزبان پوشه Public یعنی server2 ، نقش DFS را نصب نماییم و همانگونه که در شکل زیر می بینید DFS خود دو بخش دارد : یکی DFS Namespaces و دیگری DFS Replication . برای مورد اخیر نصب DFS Replication بر روی server2 کافی است . ( تصویر 1 )
وب سایت توسینسو
  • دومین مرحله اینست که ما باید یک پوشه به نام Public در کامپیوتر server1 ایجاد نماییم و آن را در شبکه به اشتراک بگذاریم .این پوشه جدید در server1 نقش پشتیبان را برای پوشه Public در server2 بعهده دارد و باید کلیه سطوح دسترسی NTFS Permissions و Share Permissions آن همانند پوشه اصلی در server2 باشد . برای تنظیم سطوح دسترسی به پوشه Public می توانید به مقاله راه اندازی فایل سرور - بخش اول رجوع نمایید. ( تصویر 2 )
وب سایت توسینسو
  • ما رونوشت برداری از یک پوشه به اشتراک گذاری شده در شبکه را از طریق پیوند ( لینک ) آن پوشه درون ابزار DFS انجام می دهیم . مثلا ما در اینجا می خواهیم از طریق پیوند (لینک) Public که درون فضای نام PFS قرار دارد، یک رونوشت از پوشه به اشتراک گذاری شده Public برداریم . کاری که ما باید انجام دهیم اینست که بر روی پیوند Public کلیک راست کرده و گزینه Replicate Folder را انتخاب می نماییم . ( تصویر 3 )
  • سپس همانگونه که در تصویر 4 مشخص است برای شما پنجره New Folder Target باز می شود . شما باید در اینجا مسیر (UNC ) پوشه ای که پشتیبان پوشه Public است را وارد نمایید . از آنجایی که ما قبلا یک پوشه جدید به نام Public در server1 ایجاد کرده و آن را به عنوان پشتیبان پوشه اصلی قرار داده ایم ، پس UNC این پوشه پشتیبان را در کادر مربوطه وارد می نماییم و دکمه OK را می زنیم. (تصویر 4 )
وب سایت توسینسو
  • بعد از انجام مرحله قبل ، پس از چند لحظه برای شما پیامی ظاهر می شود که می گوید از یک replication group برای هماهنگ نگهداشتن پوشه ها استفاده می شود ، آیا شما می خواهید یک replication group را ایجاد نمایید ؟ دکمه OK را بزنید و چند ثانیه صبر نمایید تا به مرحله بعد بروید . ( تصویر 5 )
وب سایت توسینسو
  • بعد از گذشت چند ثانیه شما وارد مرحله ساخت یک replication group برای هماهنگ نگهداشتن پوشه پشتیبان با پوشه اصلی می شوید . اولین پنجره ای که باز می شود دارای دو فیلد می باشد . فیلد اول replication group name نام دارد و برای نامگذاری replication group ای است که ما می خواهیم ایجاد نماییم و در فیلد دوم هم باید اسم پوشه ای که قرار است از آن رونوشت برداری شود ، نوشته شود . سیستم به صورت اتوماتیک این فیلدها را پر می کند و شما معمولا نیازی به تغییر آن ندارید . ( تصویر 6 )
  • پنجره بعدی که باز می شود به شما می گوید که چه پوشه هایی و بر روی کدام یک از سرورهای شبکه قابلیت عملیات رونوشت برداری ( replication ) را با هم دارند . مثلا در این پروژه ، پوشه Public واقع در سرور2 ( پوشه اصلی ) با پوشه Public درون سرور1 ( پوشه شتیبان ) به منظور عملیات رونوشت برداری باید با هم هماهنگ شوند. ( یعنی هر تغییری که درون یک پوشه اعمال شود ، درون پوشه دیگر هم اعمال می شود ). ( تصویر 7 )
وب سایت توسینسو
  • در پنجره ی بعدی که باز می شود شما باید نام کامپیوتر میزبان پوشه اصلی که قرار است از روی آن رونوشت برداری شود را از جعبه کشویی مربوطه انتخاب نمایید . در مثال ما ، کامپیوتر server2 میزبان اولیه یا اصلی پوشه Public می باشد. ( تصویر 8 )
  • در پنجره بعدی شما باید نوع توپولوژی که پوشه ها از آن برای هماهنگ سازی و تکرار اطلاعات درون خود از آن استفاده می کنند را مشخص کنید . توپولوژی Full mesh یک انتخاب مناسب می باشد ، آن را انتخاب کرده و به مرحله بعد می رویم . ( تصویر 9 )
وب سایت توسینسو
  • پنجره بعدی که به نمایش در می آید Replication Group Schedule and Bandwidth نام دارد و برای تعیین زمانبندی رونوشت برداری و همچنین میزان پهنای باندی از شبکه که عملیات رونوشت برداری به خود اختصاص می دهد ، می باشد . و دارای دو گزینه می باشد . یک گزینه Replicate during the specified days and time می باشد . که با استفاده از آن و زدن دکمه Edit Schedule شما می توانید همانند شکل زیر تعیین کنید که رونوشت برداری از پوشه مورد نظر در چه روزهایی از هفته و چه ساعاتی انجام شود . همچنین می توانید میزان پهنای باندی که برای اینکار استفاده می شود را تعیین کنید . ( تصویر 10 )
وب سایت توسینسو
  • گزینه دیگری که در همان صفحه وجود دارد ، گزینه پیش فرض می باشد و به ما می گوید که عملیات رونوشت برداری به شکل پیوسته در تمام روزهای هفته انجام می شود و شما فقط باید پهنای باند را مشخص نمایید . ما این گزینه را انتخاب کرده و همچنین کلیه پهنای باند را به رونوشت برداری اختصاص می دهیم . ( تصویر 11 )
  • در پایان خلاصه ای از پیکربندی که شما انجام داده اید به نمایش در می آید . دکمه Create را بزنید تا یک replication group برای عملیات رونوشت برداری ایجاد گردد . ( تصویر 12 )
وب سایت توسینسو

پس از اینکه یک replication group برای عملیات رونوشت برداری ما از پوشه Public واقع در سرور2 ایجاد شد ، چنانچه در تصویر 13 می بینید اگر بر روی پیوند Public درون فضای نام PFS کلیک کنید . اولا مشاهده می کنید که بر روی این پیوند یک فلش سبز رنگ قرار گرفته است که نمایانگر عملیات رونوشت برداری از هدف های این پیوند ( همان پوشه هایی که این پیوند به آنها لینک می کند ) می باشد .

و دوما شما در سمت راست پنجره DFS دو هدف برای پیوند Public می بینید که نشان می دهد این پیوند به دو پوشه اشتراکی یکی در server2 ( به عنوان پوشه اصلی) و دیگری در server1 ( به عنوان پوشه پشتیبان ) لینک می کند و می تواند کاربران را در صورتی که پوشه Public واقع در server2 در دسترس نباشد به پوشه پشتیبان آن به نام Public واقع در server1 هدایت نماید. ( تصویر 13 )

تصویر 14 نیز به ما نشان می دهد که replication group ی که ما ساخته ایم دارای دو پوشه هدف یکی بر روی server1 و دیگری بر روی server2 است که عملیات رونوشت برداری و هماهنگ سازی بر روی آن ها انجام می گیرد . ( تصویر 14 )

وب سایت توسینسو

گام 7 : آموزش قرار دادن Disk Quota

در بخش های قبلی، ما به برخی از مشکلاتی که در یک فایل سرور ممکن است به وجود بیاید، اشاره کردیم. یکی از این معضلات این است که اگر شما برای کاربران شبکه در دسترسی به حجم های کامپیوتر فابل سرورتان، محدویت و سهمیه بندی قرار نداده باشید، آنگاه کابران می توانند به هر میزان که می خواهند از فضای حجم فایل سرور استفاده کرده و هر چقدر که می خواهند در آنجا، فایل ها و اطلاعات خود را به اشتراک می گذارند.

همین موضوع به ظاهر ساده، خود می تواند منشا مشکلات بسیاری در مدیریت فایل سروتان بشود. فرض کنید که کابران عادی شبکه در یک شرکت، این قابلیت را دارند که بدون هیچ محدودیتی بر روی فایل سرور ، فایل به اشتراک بگذارند و کامپیوتر فایل سرور هم فضای بسیار زیادی برای ذخیره سازی فایل های کاربران ندارد. حالا ممکن در این شرکت چند کاربر باشند که دارای مقادیر بسیار زیادی از فایل های پر حجم ( مثلا فیلم ) باشند و تصمیم بگیرند که از این قابلیت بالقوه ی خود استفاده کرده و این منابع بسیار مهم اطلاعات !!!

را از روی خیرخواهی برای بقیه ی همکاران خود به اشتراک بگذارند. همین اقدام بسیار ساده، می تواند کلیه سیاست های مدیریتی در یک شبکه را زیر سوال ببرد. زیرا اولا پس از چند روز همین چند کاربر خیرخواه، می توانند کلیه ی حجم فایل سرور را به فایل های خود اختصاص دهند و برای بقیه کاربران دیگر فضایی باقی نگذارند و مدیر شبکه را با اعتراض دیگر کابران مواجه سازند .

و دوما کارمندان وظیفه شناس شرکت نیز ممکن است تصمیم بگیرند از این نعمت بادآورده برای دستیابی به انبوهی از فایل هایی ویدیویی، بیشترین استفاده را کرده و با حداکثر توان به کپی برداری از آن ها اقدام نمایند. همین اقدام کاربران، می تواند ترافیک شبکه را آن چنان بالا ببرد که عملا کار شبکه مختل شود. پس شما به عنوان یک مدیر شبکه باید متوجه این موضوع باشید که اصولا رو دادن به برخی از کاربران شبکه، فایده ای جز به دردسر انداختن خود ندارد.

اما شما در این مورد نگران نباشید، چون طراحان سیستم عامل های ویندوزی، متوجه این موضوع بوده اند و برای مدیریت و سهمیه بندی دیسک سخت، امکان مدیریتی بسیار ساده ای را در اختیار مدیر کامپیوتر قرار داده اند که Disk quota نام دارد و مهمترین کاربرد آن، استفاده از این قابلیت در سهمیه بندی حجم های فایل سرور می باشد. پس ما در این مقاله به بررسی سهمیه بندی دیسک می پردازیم و پیکربندی آن را مثل گذشته با انجام یک سناریو عملی انجام می دهیم.

سهمیه بندی دیسک روشی است برای مدیریت میزان فضای دیسکی که کاربران می توانند پر کنند. میزان فضای دیسک را برای کاربران شبکه می توان محدود کرد و و به آن ها میتوان فقط اجازه داد که از مقدار مشخصی از فضای حجم فایل سرور برای قرار دادن فایل های خود درون آن استفاده کنند. این قابلیت البته مزایا و معایب خود را دارا می باشد. از یک طرف یک ابزار فوق العاده برای جلوگیری از استفاده خیلی زیاد از دیسک می باشد.

اما از سوی دیگر شما باید مدام شکایت های کاربران شبکه در مورد کم بودن فضا و تقاضا برای فضای بیش تر را تحمل نمایید. ( پیشنهاد من در این مورد اینست که فقط در جواب بگویید، دلم می خواهد و بحث را خاتمه دهید – البته نه در جواب مدیر شرکت یا افراد آقا بالا سر خود، چون با این نوع جواب خود را رسما بیچاره کرده و خود را در معرض اخراج از شرکت قرار خواهید داد – از آن جایی که در هر سازمان، همیشه یک آقا بالا سر وجود دارد که هر چه کفت باید انجام شود و هر چه خواست باید بکند، ماکروسافت این موضوع را در نظر داشته و به شما این امکان را می دهد که برای افراد ویژه و سرور سازمان ، سهمیه ویژه و حتی بدون محدودیت استفاده قرار دهید. )

دو روش برای سهمیه بندی دیسک وجود دارد که به قرار زیر می باشد:

سهمیه بندی اکید: که کاربران نمی توانند از فضای مجاز تعیین شده، بالاتر روند.

سهمیه بندی آزاد: که کابران را قادر می سازد از سهمیه ی خود بالاتر روند، ولی میزان استفاده آن ها پیگیری می شود تا بتوان به کاربرانی که فضای دیسک زیادی را مصرف می کنند، هشدار داد. این روش به این طریق عمل می کند که وقتی سهمیه بندی را در دیسک فعال می کنید، می توانید به آسانی گزارش های سریعی در مورد سهمیه ها به دست آورید. و اگر فضای دیسک فایل سرور مشکل خاصی نداشته باشد ، می توانید با کاربر مربوطه در مورد عبور او از سهمیه اش صحبت کرده و از او بخواهید که بعضی از فایل های خود را از روی فایل سرور بردارد .

نکاتی در مورد سهمیه بندی دیسک

  • سهمیه بندی به حجم ( Volume) ، اعمال می شود و نه به پوشه ها . چه حجم بخشی از یک دیسک باشد که خود دارای چند حجم می باشد و یا حجم بر روی چند دیسک فیزیکی گسترده باشد . ساختار پوشه های درون حجم هیچ نقشی در سهمیه بندی ندارند و کاربر می تواند به هر میزان دلخواه که مجوز آن را داشته باشد در حجم پوشه ایجاد نماید .
  • حجم باید با ساختار NTFS فرمت بندی شده باشد .
  • به منظور مدیریت سهمیه ها باید کاربر عضوی از گروه Administrators ، باشد .

در اینجا ما می خواهیم شیوه سهمیه بندی دیسک و امکاناتی که برگه quota برای این منظور در اختیار ما قرار می دهد را بررسی نماییم و توضیحات را همراه با یک مثال عملی بیان کنیم . همانگونه که در مقالات قبلی در مورد طراحی یک فایل سرور گفتیم ، ما در فایل سرور های موجود در شبکه مان ، پوشه ای به نام Public داریم که در کامپیوتر server2 قرار دارد . این پوشه مربوط به تمامی کاربران موجود در شبکه ، شامل کارمندان ، حسابداران و helpedesk های سازمان می باشد که برای هر کدام سطحی از دسترسی بنا بر نیاز قرار داده شده است و کلیه کاربران می توانند با استفاده از آن اطلاعات خود را در شبکه به اشتراک بگذارند .

حال ما می خواهیم کاری کنیم که کاربران عادی شبکه ( شامل کاربران گروه کارمندان و حسابداران ) فقط بتوانند 20 مگابایت از فضای دیسک را اشغال کنند ( احتمالا مدیر شبکه اهل .... است که اینهمه دستودلبازی می کند ! ) و به کاربران helpedesk هم 200 مگابایت اختصاص دهیم و کاربر مدیر سازمان ( همان آقا بالاسر معروف و سرور شاغلین محترم ) هم بتواند بدون هیچ محدودیتی از فضای دیسک استفاده کند . مراحل انجام تنظیمات به شرح زیر می باشد :

  • همانگونه که قبلا گفتیم ، ما سهمیه بندی دیسک را بر روی Volume ها ( همان به اصطلاح درایو ها ) انجام می دهیم نه بر روی پوشه ها . پس بر روی Volume ی که پوشه Public در آنجا قرار دارد کلیک راست کرده و سپس بر روی گزینه properties کلیک کرده و آنگاه برگه Quota را انتخاب می کنیم . ابتدا همه تنظیمات خاکستری و غیر فعال است . برای اینکه بتوانیم تنظیمات را اعمال کنیم باید ابتدا گزینه Enable quota management را علامت بزنید .
وب سایت توسینسو
  • از آنجایی که می خواهیم به کاربران عادی شبکه ( کارمندان و حسابداران ) به صورت پیش فرض 20 مگابایت فضا اختصاص دهیم ، همانند شکل زیر در کادر مشخص شده ابتدا گزینه Limit disk space to را علامت زده و سپس در کادر روبروی آن مقدار فضای مورد نظر ( 20 مگابایت ) را وارد می کنیم . در زیر این کادر ، گزینه Set warning level to قرار دارد که میتوانیم برای کاربران یک سطح هشدار قرار دهیم که اگر به آن مقدار رسیدند ، سیستم به آنها یک هشدار بدهد . ( سطح هشدار را کمتر از میزان فضای اختصاص داده شده مثلا 15 مگابایت قرار می دهیم ) این پیکربندی به صورت پیش فرض به همه کاربران شبکه اعمال می شود .
وب سایت توسینسو
  • در پایین برگه دو قسمت برای لاگ برداری از وضعیت سهمیه بندی برای کلیه کاربران شبکه وجود دارد که یکی مربوط به زمانی است که کاربر از سهمیه تعیین شده برای خود تجاوز می کند و دیگری مربوط به زمانی است که کاربر از سطح هشدار عبور می کند . می توانیم هر دو گزینه را برای لاگ برداری علامت بزنیم و آن ها را از طریق Event Viewer مشاهده نمایید . ولی توجه کنید که این نوع از لاگ برداری چندان مفید نیست و برای تنظیم آنچنان ضروری نمی باشد .
وب سایت توسینسو
  • در پایین برگه Quota دکمه Quota Entries قرار دارد که وضعیت کلیه سهمیه های اختصاص داده شده به کاربران را به ما نشان می دهد . همچنین شما می توانید با استفاده از آن برای کاربران خاص ، سهمیه ویژه اختصاص دهید . برای انجام این کار ابتدا بر روی این دکمه کلیک کرده تا برای شما صفحه Quota Entries for… باز شود. سپس بر روی گزینه Quotaکلیک کرده ودر منو باز شده گزینه New Quota Entry… را انتخاب می کنیم . این گزینه این امکان را به ما می دهد که به یک کاربر خاص یا مجموعه ای از کاربران یک سهمیه ویژه اختصاص دهیم.
وب سایت توسینسو
  • بعد انتخاب گزینه New Quota Entry… ، برای شما صفحه Select Users باز می شود که شما باید در آنجا نام کاربران مورد نظر خود را برای اختصاص سهمیه ویژه وارد نمایید .همانطور که از ابتدا گفتیم ، ما در این سناریو می خواهیم به هر کدام از کاربران helpdesk ، 200 مگابایت از فضای دیسک را اختصاص دهیم . پس در صفحه Select Users نام کاربران helpdesk را وارد کرده و دکمه OK را میزنیم تا برای ما صفحه Add New Quota Entry باز شود . سپس همانند شکل زیر مقادیر مورد را وارد می کنیم .
وب سایت توسینسو
  • حالا ما می خواهیم به کاربر مدیر شرکت این امکان را بدهیم که بدون هیچ محدودیتی از فضای دیسک فایل سرور استفاده کند . همانند مرحله قبل گزینه New Quota Entry… را میزنیم و سپس مانند تصویر زیر نام کاربر مدیر شرکت را وارد کرده و در صفحه Add New Quota Entry گزینه Do not limit disk usage را علامت می زنیم .
وب سایت توسینسو
  • بعد از اتمام مراحل بالا در صفحه Quota Entries for… وضعیت سهمیه کلیه کاربران و میزان فضای اختصاص داده شده به آنها ، قابل مشاهده می باشد . ( فلش سبز رو به بالا درون دایره سفید رنگ نشان می دهد که سهمیه کاربر زیر سطح هشدار قرار دارد )
وب سایت توسینسو
  • همانگونه که در ابتدای مقاله گفتیم ، برای سهمیه بندی دیسک دو روش وجود دارد : یکی سهمیه بندی اکید و دیگری سهمیه بندی آزاد .

چنانچه در تصویر زیر مشخص است در برگه Quota گزینه ای به نام Deny disk space to users exceeding quota limit وجود دارد که به کاربر اجازه نمی دهد از سهمیه مشخص شده برای خودش فراتر رود و جلوی استفاده از دیسک فراتر از سهمیه مشخص شده را می گیرد . با علامت زدن این گزینه ما روش سهمیه بندی اکید را تنظیم می کنیم . و چنانچه در تصویر سمت راست زیر مشخص است ، کاربر User1 که یک کارمند عادی در شرکت می باشد ، بیشتر از 15 مگابایت از سهمیه خود را مصرف کرده و سیستم برای او یک هشدار از نوع warning level ثبت کرده است .

( علامت تعجب در مثلث زرد رنگ نشان دهنده اینست که کاربر بالای سطح هشدار و زیر حد سهمیه قرار دارد ) حالا مثلا اگر همین کاربر User1 بخواهد یک فایل 20 مگابایتی دیگر را از طریق شبکه در پوشه مخصوص به خود در فایل سرور قرار دهد ، از آنجایی که سهمیه بندی ما از نوع اکید می باشد ، سیستم به صورت خودکار جلوی اینکار را می گیرد و به کاربر یک پیام خطا می دهد .

وب سایت توسینسو
وب سایت توسینسو

اما چنانچه گزینه Deny disk space to users exceeding quota limit علامت نخورد ، روش سهمیه بندی ما به شکل آزاد می باشد و کاربر می تواند هر چقدر خواست فایل در پوشه مخصوص خود در فایل سرور قرار دهد ، ولی میزان استفاده او به شکل یک گزارش در سیستم ثبت می شود . مثلا در مثال قبلی با تنظیم سهمیه بندی به شکل آزاد ، کاربر User1 می تواند بالای 20 مگابایت در پوشه مخصوص به خود در فایل سرور قرار دهد ولی سیستم برای او یک اخطار از نوع تجاوز کردن از حد سهمیه ثبت می کند .

( علامت تعجب در دایره قرمز رنگ نشان دهنده عبور کاربر از حد سهمیه خود می باشد ) و شما به عنوان مدیر شبکه می توانید با مشاهده این اخطار با کاربر مربوطه تماس گرفته و از او بخواهید که برخی از فایل های خود را از فایل سرور بردارد اما چنانچه کاربر به درخواست شما اهمیتی نداد ، می توانید خودتان به روش زیر اقدام به این کار کنید تا کاربران متوجه باشند که باید همیشه به درخواست های مدیر شبکه توجه کنند.... ( یادتان باشد ادمین در شبکه همیشه ادمین است و هر کاری می تواند بکند . )

وب سایت توسینسو
  • برای انجام اینکار همانند شکل زیر با کلیک راست کردن بر روی اخطار مربوطه و انتخاب گزینه Delete ، برای شما صفحه Disk Quota باز می شود که کلیه فایل ها مربوط به کاربر در آنجا نمایش داده می شود . شما می توانید برخی از این فایل ها را انتخاب و با زدن دکمه Delete آنها را حذف نمایید ، و یا با استفاده از دکمه Browse به جای دیگری انتقال دهید .
وب سایت توسینسو

در پایان این مقاله یادآوری این نکته ضروری است که ، اصولا سهمیه بندی دیسک را باید بر اساس نیاز و گستردگی سازمان اعمال کرد و شیوه طراحی سهمیه بندی و میزان فضای اختصاص داده شده به کاربران بر اساس نوع وظیفه شغلی آنها و دیگر ملزومات خاص ، منظور می گردد.

گام 8 : آموزش استفاده از فایل سرور آفلاین

در ادامه به بررسی آفلاین فایل ها ( Offline Files ) و نقش آن در شبکه برای کمک کردن به کاربران در استفاده از فایل سرور می پردازیم . آفلاین فایل ها یک ویژگی در ویندوز7 و ویندوز xp می باشد که به کلاینت های شبکه این اجازه را می دهد

که یک کپی از فایل های مورد نیاز خود که در پوشه های به اشتراک گذاری شده در فایل سرور قرار دارند را به شکل محلی در کامپیوتر خود کش نماید تا زمانی که به هر دلیلی ارتباط آنها از شبکه قطع می شود ، باز بتوانند کار با فایل های مورد نیاز خود در فایل سرور را ادامه دهد . منتها اینبار کاربر در حالت قطع از شبکه ، با فایل های ذخیره شده در کش سیستم خود کار می کند و زمانی که ارتباط سیستم کاربر با شبکه دوباره برقرار می شود ، فایل های موجود در کش داخلی سیستم او با فایل های موجود در سیستم فایل سرور همگام سازی ( synchronizes ) می شود .

به طور پیش فرض هر کاربر می تواند با کلیک راست کردن بر روی فایل های موجود در فایل سرور و انتخاب گزینه Always Available Offline ، آنها را برای استفاده آفلاین در سیستم خود کش نماید . زمانی که کاربر فایل مورد نظر را در وضعیت آفلاین قرار می دهد ، هر موقع که نسخه جدیدی از آن فایل ایجاد گردد یا در آن تغییراتی ایجاد شود ، آنگاه نسخه قدیمی فایل در کش سیستم دور انداخته می شود و جدیدترین نسخه از فایل در سیستم کاربر دوباره کش می شود .

زمانی که به اینترنت وصل هستید و صفحات اینترنتی را با مرورگر خود باز می کنید ، آن صفحات به شکل محلی در سیستم شما کش می شود و هر موقع که اینترنت قطع می شود باز می توانید با قرار دادن مرورگر خود در وضعیت آفلاین ، همان صفحات اینترنتی گذشته را دوباره مشاهده نمایید . شیوه کار آفلاین فایل ها هم شبیه کار با صفحات اینترنتی می باشد و هر موقع که اتصال شما در شبکه قطع می شود ، باز می توانید با فایل های آفلاین کار نمایید . در ضمن هنگامی که فرآیند کش کردن فایل کامل شد ، فایلی که کاربر برای استفاده آفلاین انتخاب کرده است به شکل زیر برای کاربر نمایش داده می شود.

وب سایت توسینسو

ویندوز7 به صورت خودکار فایل های کش شده در سیستم را حذف نمی کند ، و وظیفه حذف آنها را به عهده خود کاربر می گذارد که شیوه حذف آنها در ادامه گفته خواهد شد .زمانی که اتصال یک کاربر با شبکه قطع می شود ، اگر آن کاربر اقدام به تغییر فایل آفلاین ( فایل کش شده درون سیستم محلی کاربر ) نماید ، وقتی که دوباره اتصال برقرار می شود ، فایل آفلاین تغییر کرده درون کش سیستم کاربر با فایل اصلی درون پوشه به اشتراک گذاری شده در سیستم فایل سرور جایگزین می شود .

و زمانی که فایل درون پوشه سیستم فایل سرور تغییر کند ، آنگاه این فایل در فرآیند همگام سازی (synchronization process ) بر روی فایل آفلاین کش شده درون سیستم کاربر بازنویسی (overwrites ) می شود. ولی اگر زمانی که شبکه قطع می باشد ، فایل موجود در پوشه به اشتراک گذاری شده فایل سرور و فایل آفلاین موجود در کش سیستم کاربر ، هر دو تغییر کنند ، آنگاه زمانی که شبکه دوباره وصل می شود یک تضاد ( conflict ) میان این دو فایل به وجود می آید که کاربر لازم است با استفاده از Sync Center به حل این تضاد بپردازد که در ادامه مقاله با شیوه استفاده از Sync Center و نحوه حل تضادهای آفلاین فایل ها با استفاده از آن ، می پردازیم .

بررسی ویژگی های Offline Files در ویندوز 7

  • Online mode : تغییرات ایجاد شده در یک فایل ابتدا به فایل به اشتراک گذاری شده و سپس به کش محلی اعمال می شود. درخواست های خواندن از کش محلی سیستم استفاده می کنند. همگام سازی به طور اتوماتیک اتفاق می افتد و یک کاربر می تواند همگام سازی را به طور دستی آغاز کند. این حالت پیش فرض عملیات می باشد.
  • Auto offline mode : وقتی یک خطای شبکه شناسایی شد، ویندوز7 به حالت auto offline تغییر پیدا می کند. عملیات بر روی فایل به اشتراک گذاری شده فقط در local catch ذخیره می شود. ویندوز7 هر دو دقیقه سعی می کند که به طور اتوماتیک دوباره به شبکه متصل شود. اگر فرآیند دوباره متصل شدن موفق بود، Offline Files به طور اتوماتیک به online mode تغییر حالت پیدا می کند.
  • Manual offline mode : وقتی کاربر در Windows Explorer قسمت Work Offline را انتخاب می کند، انتقال به حالت offline به طور اجباری صورت می پذیرد. کامپیوتر باید به طور دستی با کلیک کردن بر روی Work Online در Windows Explorer به حالت online برگردانده شود.
  • Slow-link mode : این حالت به طور پیش فرض در ویندوز7 فعال است و وقتی به راه می افتد که سرعت لینک به زیر حد پیش فرض 64,000 bits per secondبرسد. این مقدار از طریق policy قابل تنظیم می باشد. در این حالت، عملیات فایلی بشکل local cache صورت می پذیرد. کاربران به طور دستی می توانند همگام شوند، اما همگام سازی اتوماتیک اتفاق نمی افتد. وقتی سرعت لینک فراتر از حد تنظیم شده برسد، کامپیوتر به حالت online انتقال پیدا می کند.

استفاده از Sync Center و شیوه حل تضادهای آفلاین فایل ها

( 1 ) شما می توانید از Sync Center برای هماهنگ سازی فایل ها ، مدیریت آفلاین فایل ها و حل تضادها در فرآیند هماهنگ سازی آفلاین فایل ها به شکل دستی استفاده کنید . Sync Center درون Control Panel قرار دارد . با کلیک کردن بر روی لینک Manage Offline Files در سمت راست پنجره Sync Center ، برای شما پنجره Offline Files باز می شود .

با استفاده از برگه General در این پنجره و کلیک کردن بر روی دکمه Disable offline files ، شما می توانید آفلاین فایل ها را در سیستم خود غیر فعال کنید . در همین برگه ، دکمه View your offline files قرار دارد ، که شما می توانید با استفاده از آن ، کپی آفلاین فایل های خود ( همان فایل های کش شده در سیستم ) را ببینید . با استفاده از برگه Encryption در همین پنجره Offline Files ، می توانید آفلاین فایل ها را رمزنگاری نمایید .

وب سایت توسینسو

همانگونه که قبلا گفتیم ، ویندوز7 بصورت خودکار اقدام به حذف کپی آفلاین فایل ها در کش سیستم نمی کند و حذف کردن آنها را به عهده خود کاربر می گذارد . یکی از راه های حذف کپی آفلاین فایل ها در کش سیستم ، استفاده از دکمه View your offline files در برگه General پنجره Offline Files ، و پیدا کردن کپی فایل کش شده مورد نظر در آنجا می باشد . بعد از پیدا کردن کپی مورد نظر بر روی آن کلیک راست کرده و گزینه Delete Offline Copy را انتخاب کنید تا آن کپی از کش سیستم پاک شود .

وب سایت توسینسو

همچنین در پنجره Offline Files ، برگه Disk Usage قرار دارد که می توانید از طریق آن و با استفاده از دکمه Change limits ، فضای مورد نیاز برای آفلاین فایل ها و کپی آنها را پیکربندی نمایید . در همین برگه ، دکمه Delete temporary files قرار دارد که می توانید با استفاده از آن ، کلیه کپی های آفلاین فایل های کش شده در سیستم را حذف نمایید .

وب سایت توسینسو

( 2 ) یک sync conflict (ناسازگاری) وقتی اتفاق می افتد که تغییراتی در یک فایل به اشتراک گذاری شده ، هم درون فایل سرور و هم درون کش محلی سیستم کاربری که بصورت offline به آن فایل دسترسی دارد ، اعمال شده باشد. برای مثال رضا تقی زاده فایلی با نام .txt1 در فایل سرور ایجاد می کند که بصورت offline در کامپیوتر خودش هم در دسترس می باشد. رضا لپ تاپ خود را به خانه می آورد و در آخر هفته بر روی فایل مورد نظر کار می کند.

محمد نصیری در آخر هفته به دفتر می رود و فایل .txt1 را که در فایل سرور دخیره شده است را ویرایش می کند. وقتی رضا کامپیوتر لپ تاپ خود را دوباره به شبکه وصل می کند، Sync Center به او اعلام می دارد که یک ناسازگاری ( sync conflict ) رخ داده است. رضا می تواند از این ابزار برای رفع ناسازگاری به وجود آمده بین فایلی که او در خانه تغییر داده و فایلی که محمد بر روی فایل سرور تغییر داده است ، استفاده کند. ( البته یادتان باشد که نظر مدیر سازمان همیشه بسیار مهم است پس حواستان باشد که فایل ویرایش شده توسط او را هیچوقت پاک نکنید ... در این جور مواقع راه سومی وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می شود . )

اگر روی View Sync Conflicts در Sync Center کلیک کنید، شما می توانید لیستی از فایل هایی که در حین همگام سازی دچار مشکل شده اند را مشاهده نمایید: همانند شکل زیر وقتی شما روی Resolve در ناحیه ی View Sync Conflicts کلیک می کنید، می توانید از میان سه عمل یکی را انتخاب کنید :

وب سایت توسینسو

Keep the local version : نسخه ی فایلی که بر روی کامپیوتر محلی دخیره شده است، نگه داشته خواهد شد. این نسخه بر روی نسخه ی تغییر یافته ی فایل به اشتراک گذاری شده در فایل سرور بازنویسی می شود

Keep the server version : نسخه ی فایلی که که بر روی فایل به اشتراک گذاری شده در فایل سرور ذخیره شده است نگه داشته می شود و تغییراتی که به نسخه محلی اعمال شده است از بین می رود.

Keep both versions : نسخه ای از فایل مورد نظر که در کش کامپیوتر محلی کاربر قرار دارد rename شده و سپس در فایل سرور ذخیره می شود . نسخه ی فایل موجود در فایل سرور ، نام اصلی را نگه خواهد داشت.

تنظیم قابلیت آفلاین فایل ها برای پوشه های به اشتراک گذاری شده

کاربران در شبکه تنها زمانی می توانند از فایل های موجود در فایل سرور به شکل آفلاین استفاده کنند که میزبان این فایل ها ( همان کامپیوتری که به عنوان فایل سرور سازمان است ) از ویژگی offline files برای این فایل ها پشتیبانی کند . شما می توانید یک پوشه به اشتراک گذاری شده در فایل سرور را طبق مراحل زیر برای پشتیبانی ویژگی offline files پیکربندی نمایید :

1 . بر روی پوشه به اشتراک گذاری شده در فایل سرور کلیک راست کرده و گزینه properties را انتخاب کنید .

2 . سپس در برگه ( تب ) Sharing بر روی دکمه Advanced Sharing کلیک نمایید .

وب سایت توسینسو

3. در dialog box مربوط به Advanced Sharing بر روی دکمه Caching کلیک نمایید . در این حالت یک پنجره برای شما باز می شود که می توانید از طریق آن یکی از سه گزینه زیر را انتخاب نمایید :

  • only the files that a user specifies to be available offline : تنها فایلهایی که یک کاربر خودش مشخص می کند به شکل آفلاین در دسترس او قرار گیرد .
  • all files to be available offline : همه فایل هایی که کاربر از پوشه اشتراکی باز می کند ، بصورت اتوماتیک ، آفلاین در دسترس او قرار گیرند .
  • no files to be available offline : فایل های موجود در پوشه به شکل آفلاین در دسترس کاربران قرار نگیرد .
وب سایت توسینسو

معرفی چند پالیسی مهم در مورد آفلاین فایل ها

یک سری سیاست ها و پالیسی در مورد ویژگی آفلاین فایل ها وجود دارد که شما می توانید آنها را از طریق کنسول Group Policy Management در دامین کنترولر به کلیه کامپیوتر ها و کاربران دامین اعمال کنید . این سیاست ها هم به کامپیوترها و هم به کاربران قابل اعمال می باشد . می توانید Offline Files policy ها را از مسیر زیر به کامپیوترهای عضو دامین اعمال کنید :

Computer Configuration\Administrative Templates\Network\Offline Files

مهمترین پالیسی های موجود در این بخش به قرار زیر می باشند :

  • Files not cached : از طریق این پالیسی می توانید فایل هایی را که دارای پسوند مشخصی هستند را انتخاب کنید تا در کامپیوترهای عضو دامین کش نشوند . مثلا می توانید قابلیت استفاده از آفلاین فایل ها را به صورت اتوماتیک بر روی پوشه های اشتراکی فایل سرور فعال کنید ولی از طریق این پالیسی کاری کنید که فایل های ویدیویی ( .avi، .wmv ، .mp4 ) در سیستم کاربران کش نشوند.
  • Synchronize all offline files before logging off : از طریق این پالیسی فرایند هماهنگ سازی آفلاین فایل ها با نسخه اصلی در فایل سرور قبل از logging off اتفاق می افتد .
  • Synchronize all offline files before logging on :از طریق این پالیسی فرایند هماهنگ سازی آفلاین فایل ها با نسخه اصلی در فایل سرور قبل از logging on اتفاق می افتد .
وب سایت توسینسو

همچنین می توانید Offline Files policy ها را از مسیر زیر به کاربران دامین اعمال کنید :

User Configuration\Administrative Templates\Network\Offline Files

مهمترین پایسی های موجود در این بخش هم به قرار زیر می باشد :

  • Synchronize all offline files before logging off : از طریق این پالیسی فرایند هماهنگ سازی آفلاین فایل ها با نسخه اصلی در فایل سرور قبل از logging off اتفاق می افتد .
  • Synchronize all offline files before logging on : از طریق این پالیسی فرایند هماهنگ سازی آفلاین فایل ها با نسخه اصلی در فایل سرور قبل از logging on اتفاق می افتد .
وب سایت توسینسو

در پایان این مقاله لازم به یادآوری است که دادن قابلیت آفلاین فایل ها به پوشه های اشتراکی در شبکه بیشتر برای راحتی کاربران شبکه در استفاده از فایل ها می باشد و همچنین یک نوع وضعیت failover را برای فایل ها به وجود می آورد . به همین دلیل در مقاله بیشتر به آموزش استفاده و مدیریت آفلاین فایل ها در سمت کاربران شبکه پرداختیم . پس یادتان باشد که این قابلیت زمانی می تواند در شبکه مفید واقع شود که کاربران شبکه به درستی در مورد استفاده از آفلاین فایل ها آموزش دیده باشند .

  • فایل سرور DFS چه مزایایی دارد؟

    کاملا با ویندوز و اکتیودایرکتوری یکپارچه است ، قابلیت بکاپ گیری و یکپارچه سازی دارد ، قابلیت اعمال محدودیت های حجمی ذخیره سازی را دارد ، قابلیت اعمال سطوح دسترسی با کاربران اکتیودایرکتوری را دارد و البته از نظر امنیت به نسبت سایر فایل سرورها ایمنی بالاتری دارد
  • سرویس DFS با File Sharing معمولی چه تفاوتی دارد؟

    در فایل سرورهای معمولی شما قابلیت هایی مثل Replication را ندارید ، فقط در ویندوز سرور قابل راه اندازی برای محیط های بسیار بزرگ است و حجم زیادی از کاربران را می تواند پوشش دهد ، قابلیت راه اندازی Failover را دارد و ...

نظرات